Tủ sách cũ và những giấc mơ

Tủ sách cũ và những giấc mơ

Nhà tôi không có tủ sách, nhưng ông bà nội lại thuộc rất nhiều những tuồng cổ, chèo cổ ngày xưa. Nên từ bé tôi đã nghe đến thuộc lòng những câu chuyện về Phạm Công Cúc Hoa, Trống Chân Cúc Hoa, Súy Vân giả dại, Oan Thị Kính,… hơn nữa, bà tôi còn thuộc truyện Kiều, bà có một cuốn truyện thơ Kiều, ấy là những câu thơ đầu tiên tôi được nghe được đọc. Khi ấy trong tôi chỉ khao khát tìm được những câu chuyện ấy mà được tự mình đọc.

Lúc bắt đầu biết đọc, tôi đọc ngay cuốn tiểu truyện cổ Grim ở thư viện của thị xã. Rồi sau đó ở thư viện trường có bất kì truyện gì thì tôi cũng đọc hết. Tôi không còn nhớ nhiều lắm, cho đến một lần, tôi khám phá ra một tủ sách cũ.

Đó là tủ sách của ông nội Lan. Với vô vàn những cuốn sách cũ mà tôi chưa từng nhìn thấy. Tôi còn nhớ lúc ấy mình đã hét lên sung sướng ra sao. Ông mắt đã mờ nên không còn đọc được sách nữa, nên Lan thường đọc sách cho ông nghe. Còn tôi bắt đầu bước vào một lịch sử đọc “sung sướng” nhất đời mình. Tôi thề là sung sướng nhất, cho đến tận hai mươi năm sau, khi vô số những cuốn sách đã được tôi đọc thì cũng chưa bao giờ tôi có được cảm giác sung sướng ấy thêm một lần nữa.

Thật sự là tôi đã chọn đại một cuốn trong tủ sách, chỉ vì cái tên, Trà hoa nữ. Thế mà đọc ngấu nghiến, hết cả ngày hôm ấy. Về sau ông nội Lan bảo, trẻ con sao lại đi đọc cái cuốn sách ảm đạm bi đát ấy. Đúng là nàng Marguerite Gautier đã khiến tôi bị sốc. Thời ấy là bị sốc thật. Lúc ấy tôi mới nghĩ là trên thế giới có những người sống như thế này à, và có những người có thể viết được câu chuyện như thế này sao.

Chính là cụ Dumas (con) đã dắt dắt tôi vào thế giới của văn học cổ điển, mà chính xác là văn học lãng mạn. Nước Pháp là nước tôi được biết đến đầu tiên sau Việt Nam, bằng cách đi chu du cùng với cặp đôi Marguerite và Armand, tại ngôi nhà ở vùng ngoại ô Paris. Chưa từng được thấy nơi nào lại mang một vẻ đẹp thấm đẫm không khí ngọt ngào đến thế.

Tôi vốn thể trạng yếu đuối, nên từ nhỏ ngoài Lan cũng không tham gia nhiều những trò chơi của lũ trẻ trong xóm. Lúc đầu tôi cũng có phần buồn, nhưng khi được ông cho mượn sách đọc thì nỗi buồn đã hết hẳn, nó chuyển sang một trạng thái khác. Lúc ấy tôi không biết diễn tả ra sao, tôi chỉ biết rằng tôi thích cầm sách về nhà, ngồi ở sân, ở gốc cây trong vườn, nằm võng ngoài hè, rồi nằm ườn trong phòng đọc sách hơn chạy ra kia chơi.

Chúng bạn bây giờ gặp lại, vẫn trêu tôi là ngày xưa của tôi hiền quá, chả có gì thú vị để kể. Mà đúng thật, khi chúng bạn chen nhau nói về những trò chơi ngày xưa, thì tôi chỉ có mỗi một chút chút ký ức ấy với Lan.

Sau Trà hoa nữ, tôi đọc một mạch đến Con hủi, Jane Eyre, Kiêu hãnh & Định Kiến, Đồi gió hú, Bá tước Monte Cristo, Cuốn theo chiều gió, Ba chàng lính ngự lâm, và rồi tôi bắt gặp Thằng gù nhà thờ Đức Bà, Những người khốn khổ,… Có nhiều cuốn đã nát ra rồi, chữ đã bị nhòe hết, chẳng còn nhìn thấy gì nhưng tôi cũng soi cho bằng được, rồi khi bất lực, thì cảm thấy khổ sở vô cùng. Nhưng thỉnh thoảng vì vậy mà tôi suy đoán và tưởng tượng, cũng đôi khi ra lắm điều thú vị, mà mãi sau này được đọc trọn vẹn tôi mới cảm thấy.

Tôi đã đọc hết cả tủ sách của ông trong mấy năm học cấp một, lên cấp hai, nhưng hồi đó tôi lại rất ghét văn học ở trường. Tôi “toàn viết nhảm nhí”, cô Ngọc dạy văn lớp 8 của tôi đã từng phê như thế trong bài kiểm tra hàng tháng của tôi. Thì tại tôi suốt ngày mơ mộng đến những mối tình lâm ly bi đát của thế giới.

Những tiểu thuyết thuở ấy đã đọc, tôi say mê nhất là Đồi gió hú, hồi ấy chỉ vì thích nàng Catherine vì nàng tự do, thẳng thắn, và hơi điên loạn nữa, chứ thực ra chả hiểu mấy cái thứ tình yêu luẩn quẩn hận thù triền miên. Nhưng sau này lớn, đọc thêm vài lần nữa, rồi nhiều lần nữa, thành một thói quen của mỗi lần lễ 14/2, tôi càng buồn cho “Đồi gió hú”. Sở thích trèo lên sân thượng ở nhà tôi vào ban đêm cũng là từ “Đồi gió hú” mà ra. Tôi cũng không rõ tại sao lại như vậy.

Lâu lắm rồi tôi không đọc lại những cuốn sách này, ông nội Lan cũng đã mất cách đây chục năm, tủ sách của ông được ông chuyển nhượng cho tôi, vì ông bảo “bọn chúng chẳng có đứa nào thích”. Đó là món quà lớn nhất trong suốt cuộc đời mà tôi đã từng được nhận. Sau này, nhà tôi tích thêm rất nhiều sách vở, đủ các thể loại, lịch sử đọc của tôi cũng trở thành một nồi lẩu “thập cẩm” nhưng những cuốn sách văn học ngày ấy, vẫn luôn được gìn giữ cẩn thận ở nhà tôi, và trong ký ức thơ bé giấu kín của tôi.

Phong Linh